"Dure energie enige oplossing voor klimaatprobleem"

13/05/2007 | Bron: De Standaard

Spaanse vrachtwagens met Spaanse tomaten denderen over de autosnelweg op weg naar België. In omgekeerde richting rijden Belgische vrachtwagens met tomaten naar het zuiden. Tijdens een lang weekend vliegen we met Ryanair voor 35 euro naar Rome. "Goedkope olie heeft de wereld gemaakt zoals hij nu is", zegt Aviel Verbruggen, hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen en medeauteur van het derde deel van het VN-klimaatrapport, dat vorige week werd voorgesteld.

"We hebben vijftig jaar lang geleefd van onze erfenis. Uit de brandstofvoorraad van de wereld geput en de schoonmaak afgewenteld op de volgende generatie. Dure energie is de enige oplossing voor het klimaatprobleem. Het derde deel van het klimaatrapport bevat mogelijke maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. De verschillende landen kunnen de maatregelen eruit halen die voor hen het meest geschikt zijn", klinkt het.

Welke conclusies moet België uit het rapport trekken? "België is een land zonder energiebronnen en zou dus kampioen in energie-efficiëntie moeten zijn, maar dat zijn we niet. We bengelen achteraan. En we zouden vooraan moeten staan in de ontwikkeling van hernieuwbare energie, maar ook dat is niet zo. Twintig jaar geleden stonden we vooraan in de windenergiesector. Die voorsprong hebben we volledig uit handen gegeven. De redenen zijn onder meer de nabijheid van de Antwerpse haven. Dat maakt het makkelijk om energie in te voeren. En het feit dat er veel in kernenergie is geïnvesteerd. Overaanbod stimuleert verspilling", aldus Verbruggen.

Volgens de energie-expert moeten we kiezen voor de ontwikkeling van duurzame energie - windenergie, fotovoltaïsche cellen, biomassa - én optimale energie-efficiëntie, en dat moet gepaard gaan met het optrekken van de energieprijs door hogere heffingen, zodat de energieprijzen elk jaar met vijf procent stijgen, tien tot vijftien jaar lang. Maar ga je door zulke hoge energieprijzen mensen niet verarmen? "Helemaal niet, want de mens past zijn gedrag aan", klinkt het optimistisch.

"Het zal je verbazen hoe snel we efficiënter zullen worden als je de prijzen zo optrekt. In Japan is de brandstofprijs het hoogst ter wereld, maar de Japanners leggen per persoon de minste kilometers af en ze rijden met de efficiëntste auto's. Uiteindelijk betalen ze voor hun brandstof evenveel als wij. Overtuigen, verplichten, dat helpt allemaal niet. Als je moet rekenen op de goede wil en overtuiging van mensen, kun je het vergeten. Niemand doet iets als hij het niet in zijn portemonnee voelt. Mensen werken nu eenmaal zo. En gelukkig maar, het is de redding van de wereld, op voorwaarde dat we dat ook op de juiste manier gaan gebruiken", zegt Verbruggen.

"Tijdens internationale conferenties als Kyoto moet je internationaal een paar dingen afspreken. Je moet landen ertoe verplichten hun energie-efficiëntie op te trekken. En om dat te realiseren, moet je een bepaald percentage van je bnp realiseren door een energieheffing. Hoe landen dat praktisch oplossen, kunnen ze zelf bepalen. De ene zal meer de nadruk leggen op brandstof voor vervoer, de ander op elektriciteit. Met het extra geld dat door de taksen binnenkomt, kunnen overheden bijvoorbeeld zonnepanelen of zonnecellen subsidiëren", aldus de hoogleraar.

Zullen politici wel de moed hebben om zulke drastische beslissingen te nemen? "Ik roep al 25 jaar dat we een andere koers moeten varen, zonder resultaat. Maar sinds een jaar zie ik een behoorlijke verandering. Zelfs het hoofd van het Internationaal Energieagentschap heeft dit jaar voor het eerst openlijk toegegeven dat het groeiscenario dat ze altijd voor ogen hadden, niet haalbaar is. Exxon zegt sinds kort openlijk: geef ons een goede energieheffing en we passen ons aan. Dat geeft toch een groot draagvlak", besluit Verbruggen.