Klimaatwetenschappers waarschuwen voor groot conflict

11/12/2007 | Bron(nen): De Morgen, Vilt-nieuwsoverzicht

We zijn te laat en er komt oorlog van. Twee wetenschappers gooien, net nu de VN-klimaattop in Bali loopt, de knuppel in het hoenderhok met hun stelling dat de uitstoot van broeikasgassen tijdig stabiliseren niet meer lukt. Een van hen komt met een rapport op de proppen waaruit blijkt dat de opwarming van de aarde tot een 'wereldwijd conflict' zal leiden. Ondertussen zijn de VS en Canada op Bali hun sabotage-actie begonnen maar er is wel een eerste akkoord binnen.

In een gesprek met BBC News op Bali negeren professoren David King en John Schellnhuber dat pessimistische boodschappen in tijden van klimaatconferenties doorgaans taboe zijn. Schellnhuber is hoofd van het Potsdam Instituut voor Onderzoek naar Klimaatimpact en adviseur voor de Duitse regering. De Brit King is ook wetenschappelijk adviseur voor zijn regering.

Op basis van hun bevindingen en gesprekken met experts stellen ze dat we meer dan 50 procent kans lopen op echt gevaarlijke vormen van opwarming. De wetenschappelijke consensus luidt dat als we de uitstoot van broeikasgassen zo laag houden dat de temperatuur niet met twee graden Celsius boven het pre-industriële niveau stijgt de schade binnen de perken blijft. Maar volgens King is er twintig procent kans dat de temperatuur boven de 3,7 graden stijgt, wat de wereldwijde economie serieus kan schaden. "Mocht je op een vliegtuig stappen en de piloot zegt dat er 80 procent kans is dat hij veilig kan landen, zou je dan aan boord gaan?"

Noch King noch Schellnhuber denkt dat het zal lukken om, zoals het VN-klimaatpanel (IPCC) adviseert, de emissies tegen 2015 te stabiliseren, waardoor de temperatuursstijging onder de twee graden zou blijven. Ook in de IPCC-rapporten staat dat de voorspellingen mogelijk onderschattingen zijn en recente studies tonen dat de capaciteit van de oceanen om CO2 op te slaan kleiner is dan gedacht. Maar veel wetenschappers mijden negatieve uitspraken uit vrees van paniekzaaierij te worden beticht. King voegt er ook aan toe dat de strijd tegen de opwarming niet goedkoop zal zijn en dat meer geld nodig is voor reductie van uitstoot en voor aanpassing aan de negatieve gevolgen.

Over de gevolgen presenteerde de Duitse professor een rapport dat toont dat meer droogte, overstromingen en smeltende gletsjers zullen leiden tot regionale conflicten. Vooral de slinkende gletsjers in de Himalaya en de Andes zijn problematisch, omdat honderden miljoenen mensen er voor drinkwater van afhankelijk zijn. Schellnhuber heeft het over vele haarden van conflict in kwetsbare landen die elkaar versterken en een wereldwijde burgeroorlog vormen. Hij pleit voor een halvering van de uitstoot tegen 2050.

Dat sluit aan bij wat op Bali al in een ontwerptekst staat: een reductie door de industrielanden met 25 tot 40 procent tegen 2020. Het optimisme over die ambitieuze en zelfs concrete ontwerptekst is ondertussen getemperd. In een gelekte nota van de Canadese regering staat dat de onderhandelaars van dat land de gesprekken moeten torpederen op een manier die VN-klimaattopman Yvo de Boer hypocriet noemt. Bovendien weigeren de VS verder te gaan op basis van de hoopvolle ontwerptekst, net omdat er concrete cijfers in staan. Hoe dan ook moet er ten laatste zaterdag op Bali een akkoord op tafel liggen dat moeten dienen als basis voor onderhandelingen over een nieuw wereldwijd klimaatpact.

Los van de te verwachten blokkades van de VS en Canada lijkt het er wel op dat boodschappen als die van King en Schellnhuber hun effect niet missen en het gevoel van hoogdringendheid verhogen. Naast de ontwerptekst zijn namelijk al een paar positieve beslissingen genomen. Zo is een belangrijke stap vooruit gezet in de discussie over de technologieoverdracht van rijke naar arme landen en heeft cruciale speler China verklaard de CO2-uitstoot na 2012 te verminderen als de industrielanden tegen 2020 ook 25 tot 40 procent minder uitstoten.

En sinds maandag is er een akkoord over het adaptatiefonds. Dat moet de aanpassingen financieren die nodig zijn om zich tegen de impact van klimaatverandering te verdedigen. Het geld komt van de koolstofmarkt. Tot nu toe bestond het fonds enkel op papier. Na lastige onderhandelingen is het op Bali nu gelukt vast te leggen hoe het fonds in de praktijk zal werken. "Dat hier nu een akkoord over bereikt is, betekent een positief signaal voor de algemene onderhandelingen", klinkt het bij de Bond Beter Leefmilieu.